Çıyan, çıyangiller sınıfına aittir. Kırkayaklarla benzerliklerinden dolayı “kırk ayaklı” olduğu düşünülse de aslında bu yanıltıcıdır ve çıyanların 15 ila 177 çift ayakları vardır. Çıyanlar uzundurlar ve her bir segmentin bir çift ayağı içerdiği, segmentlere ayrılmış yassı bir vücutları vardır. Çıyanlar, birçok değişik renkte olurlar ama genellikle kahverengi ya da kırmızımsı turuncu renklerdedirler. Türlerine göre boyları 4 ile 152 mm arasındadır.
Çıyanların başında bir çift uzun ve hassas anten bulunur. Küçük ağızları ve zehir bezelerinin bulunduğu pençe gibi büyükçe organları vardır. Çoğu cins çıyan aslında etobur hayvanlar olup geceleri avlanmaya çıkarlar ve solucan, örümcek ve küçük omurgalılar gibi kurbanlarını pençeleriyle paralize ederler.
Davranışı, Beslenmesi ve Alışkanlıkları
Yetişkin çıyanlar, kışları genellikle karanlık, nemli ve tenha yerlerde saklanırlar. Yazın ya da ilkbaharda yumurtalarını nemli toprağın içine bırakırlar. Çıyanlar büyüdükçe gövdelerinin diğer bölümleri ve kalan çift ayakları tamamlanır. Çoğu çıyanlar bir yıldan fazla, hatta bazıları altı yıla kadar yaşar. Çıyanlar evlere ve binalara girebilirler ama gündüzleri dolaşmazlar. Banyo, dolap, zemin kat gibi nemli yerlerde ve diğer haşerelerce tercih edilen yerlerde saklanırlar.
Çıyanlar avlarını yoğun tüylerinin bulunduğu antenleriyle hissederler. Çene ayaklarındaki dişlerini kullanarak kurbanlarına zehir enjekte ederler ve kurbanlarını hareketsiz hale getirirler. Birinci ve ikinci çene ayağı yoluyla avlarını ağızlarına getirirler ve sonrasında alt çeneleriyle parçalarlar. Çoğu çıyanlar etoburdur ve yumuşak gövdeli böcekler, örümcekler, solucanlar ve diğer kırkayaklar da dâhil olmak üzere diğer eklem bacaklılardan beslenirler.